RGB staat voor de 3 primaire lichtkleuren, rood, groen en blauw en wordt gebruikt voor apparaten die werken met licht. Denk aan je beeldscherm, televisie, laptop, smartphone of fototoestel. RGB kleuren kunnen dus niet gedrukt worden maar komen toch vaak naar voren bij het opmaken van drukwerk. JPEG afbeeldingen (zoals foto’s) zijn vanwege hun digitale maakproces (smartphones en digitale camera’s) meestal in RGB uitgevoerd. RGB is een additief kleurmodel, wat wil zeggen dat de kleur als het ware wordt toegevoegd aan een achtergrond zonder kleur (zwart). Zoals bijvoorbeeld de zwarte kleur van een uitgeschakeld beeldscherm. Hier wordt licht aan toegevoegd. Het verschil in intensiteit van de verschillende kleuren, mengt zich tot de gewenste kleur op het scherm. RGB 100% over elkaar heen geeft wit.

PMS (Pantone Matching System), is een kleurensysteem wat gebruikt wordt in de grafische industrie. Je kunt dit vergelijken met het RAL-kleursysteem wat schilders gebruiken. Door deze wereldwijde standaard van kleuren kunnen grafici onderling verwijzen naar PMS- nummers. Met 18 basis PMS-kleuren + wit kunnen vrijwel alle kleuren gemengd worden. PMS-kleuren worden vooraf gemengd (net als bij muurverven) om vervolgens gebruikt te worden in de verschillende drukmethoden. Omdat offset drukinkten transparant zijn zal de tint van het papier een belangrijke invloed uitoefenen op de uiteindelijke kleurbeleving.

Een nadeel van PMS-drukken is dat het erg prijsverhogend is. Tegenwoordig gaan druktechnieken standaard uit van een full-colour bedrukking (CMYK-bedrukking). Een PMS-kleur op je beeldscherm wordt altijd opgebouwd uit RGB. Laat je dus goed informeren over de juiste PMS-kleur. Of beter nog, vraag een kleurstaal aan je drukker (net als bij de verfwinkel). Mocht je heel veel gebruik maken van PMS-kleuren dan is het te overwegen om zelf een PMS-kleurenwaaier te kopen. Er bestaan ook kleurenwaaiers die een vertaling van PMS-kleur naar CMYK-kleur geven.

CMYK staat voor Cyaan (blauw), Magenta (rood), Yellow (geel) en Key (zwart). In de volksmond wordt dit ook full colour genoemd. Het CMYK-kleurmodel is een subtractief kleurmodel en bootst natuurlijke kleuren na met behulp van menging van transparante inkten op een witte ondergrond (zoals papier). Het CMYK-kleurmodel wordt gebruikt voor druk en print. Inkt die over een witte ondergrond wordt gelegd neemt het reflecterende licht weg en laat alleen de gewenste kleur door. Cyaan, magenta en geel kunnen gecombineerd slechts tot een heel donkerbruine kleur komen, daarom wordt er een vierde kleur toegevoegd: zwart. Deze laatste inkt laat geen enkele kleur door, wat resulteert in zwart.

CMYK wordt altijd gebruikt als sprake is van een full colour bedrukking (bijvoorbeeld foto’s). Voor je full colour opmaak is het dus belangrijk enkel CMYK-kleuren te gebruiken. Ook kleurvlakken en PMS-kleuren moeten dan vertaald worden naar CMYK. Let op “vertaalde” PMS-kleuren geven afwijking ten opzichte van de zuiver gemengde PMS-kleuren. Gebruikte RGB-kleuren in bestanden worden automatisch omgezet naar CMYK-kleuren.  De software die hiervoor zorgt is echter niet toereikend genoeg. Voor een mooie voorspelbare afdruk moeten RGB-kleuren dus vooraf omgezet worden naar CMYK-kleuren. Voor foto’s kun je daarvoor Photoshop gebruiken. RGB-kleuren die niet vooraf worden omgezet kunnen er mooi uitzien op je beeldscherm, maar zullen in het uiteindelijke drukwerk fletser uitvallen. De omzetting geeft uiteindelijk een gerasterd beeld (beeld opgebouwd uit CMYK-puntjes). Door de grootte van de puntjes en de overlapping te variëren levert dit voor je oog miljoenen kleuren op. Dit kun je zien op de foto. Eigenlijk is full colour drukken een vorm van optisch bedrog.

CMYK is op dit moment de meest gebruikte kleurmethode voor het maken van drukwerk.

Door gebruik van CMYK kan meer productieautomatisering toegepast worden. Zoals meerdere opdrachten met elkaar combineren, vermindering van machine omsteltijden door het verdwijnen van de machine was handelingen (van kleur naar andere kleur). Dit merk je dus in je portemonnee. CMYK heeft als nadeel dat er kleurverschil kan ontstaan tussen verschillende bestellingen, verschillende druktechnieken of verschillende leveranciers.

Heb je een huisstijl met bijvoorbeeld twee basiskleuren en wil je de kleuren exact aan elkaar gelijk hebben? En wil je daar ook voor betalen? Dan is het beter om te kiezen voor PMS-bedrukking. Let wel op, PMS-bedrukking is nagenoeg niet mogelijk bij

• outdoor signing werk (groot formaat plaatmateriaal, roll-up banners, vlaggen, etc.)
• krantendruk
• digitaal drukwerk

Na het lezen van bovenstaande zul je ook begrijpen waarom kleuren op je beeldscherm nooit exact overeen zullen komen met gedrukte kleuren. Het zijn twee compleet verschillende kleur systemen die uitgaan van verschillende meng methodes en mogelijkheden.

Is het je nog niet helemaal duidelijk? Geen probleem, stel gerust je vraag. Mocht je geïnteresseerd zijn in een meer uitgebreide uitleg dan vraag het E-Book Blijvend indruk maken met kleur aan.

Ik wens jullie veel kleur in je leven toe.